Tổng cục Thống kê Việt Nam đã công bố báo cáo về lao động và việc làm quý 1 năm 2023. Dưới đây là nội dung báo cáo.
Thị trường lao động Việt Nam có sự tăng trưởng tích cực trong Quý 1 năm 2023, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO), với lực lượng lao động và tỷ lệ có việc làm tăng, cùng với tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm giảm. Tiền lương cũng cho thấy sự cải thiện.
Những xu hướng này cho thấy môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư nước ngoài, với nguồn lao động lớn để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Dưới đây là những điểm nổi bật chính trong báo cáo của TCTK về lao động và việc làm trong Quý 1 năm 2023.
Trong quý 1 (Q1) năm 2023, lực lượng lao động của Việt Nam đã tăng thêm 88.700 người, đạt tổng số 52,2 triệu lao động sẵn có – nhiều hơn một triệu người sẵn sàng làm việc so với một năm trước đó.
Trong Quý 1 năm 2022, Việt Nam chỉ mới thoát khỏi tình trạng phong tỏa tồi tệ nhất do đại dịch, trong đó nhiều công nhân đã rời bỏ các thành phố lớn hơn và các trung tâm công nghiệp. Những số liệu hiện tại cho thấy phần lớn những công nhân này hiện đã quay trở lại lực lượng lao động.
Điều này còn được thể hiện qua số lượng lao động ở nông thôn và thành thị. Trong Quý 1 năm nay, lực lượng lao động thành thị tăng thêm 121.000 người trong khi ở nông thôn lực lượng lao động giảm 32.300 người. Điều này phù hợp với sự chuyển đổi đang diễn ra ở Việt Nam từ một nền kinh tế lấy nông nghiệp làm trọng tâm sang nền kinh tế lấy sản xuất đóng vai trò trung tâm.
Số lao động qua đào tạo có bằng cấp hoặc chứng chỉ là 26,4% trong Quý 1 năm 2023. Con số này không thay đổi so với quý 4 năm 2022; tuy nhiên, nó đã tăng nhẹ so với Quý 1 năm 2022.
Đây là một trong những con số quan trọng hơn. Việt Nam từ lâu đã khẳng định rằng việc tiến vào ngành công nghệ cao là bước phát triển tự nhiên tiếp theo trong quá trình phát triển của mình, do đó sẽ cần một nguồn cung lao động có tay nghề đáng kể.
Đáng chú ý, trong Chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh 2022 được công bố vào tuần trước, việc tìm kiếm người quản lý và giám sát được đánh giá là khó hơn nhiều so với việc thuê lao động có tay nghề thấp. Giáo dục sẽ là chìa khóa để thay đổi thực tế này, và những số liệu mới nhất này cho thấy điều đó sắp xảy ra, mặc dù chỉ cho thấy sự tăng trưởng gia tăng.
Lĩnh vực dịch vụ của Việt Nam trong Quý 1 năm 2022 sử dụng 39% lao động Việt Nam, tương đương gần 20 triệu người. Tiếp theo là ngành công nghiệp và xây dựng, với 33,9% lao động, tương đương 17,3 triệu người. Cuối cùng, nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 27,1% hay 13,8 triệu người cuối cùng – giảm 285.600 nghìn người so với Quý 4 năm 2022.
Một lần nữa, điều này nhấn mạnh sự chuyển đổi từ trồng trọt, đánh cá và lâm nghiệp ở khu vực nông thôn sang các công việc sản xuất hoặc ngành dịch vụ được trả lương cao hơn. Báo cáo của GSO chỉ ra rằng số lượng người Việt Nam làm việc trong lĩnh vực dịch vụ, công nghiệp và xây dựng tăng lần lượt là 38.100 và 360.900 người trong Quý 4 năm 2022.
Thu nhập trung bình hàng tháng của nhân viên tăng so với quý trước và so với quý 1 năm 2022. Nhìn chung, mức lương trung bình hàng tháng là 7 triệu đồng (298 USD) mỗi tháng. Điều này bao gồm mức tăng 197.000 đồng (8,39 USD) trong quý 4 năm 2022.
Tuy nhiên, mức tăng này không được áp dụng đồng đều.
Ví dụ, lĩnh vực dịch vụ có mức lương tăng 766.000 đồng (32,63 USD). Điều này đưa mức lương trung bình của một nhân viên ngành dịch vụ lên mức 8,3 triệu đồng (353,42 USD). Ngược lại, trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản và lâm nghiệp, GSO nhận thấy mức lương trung bình chỉ là 4,1 triệu, bao gồm mức tăng 345.000 đồng (14,69 USD) – chưa bằng một nửa mức tăng lương trung bình của nhân viên ngành dịch vụ.
Hơn nữa, ngành công nghiệp và xây dựng đứng ở vị trí trung gian. Công nhân trong các lĩnh vực này kiếm được mức lương trung bình là 7,9 triệu đồng (336 đô la Mỹ) một tháng, bao gồm mức tăng 655.000 đồng (27,89 đô la Mỹ).
Bên cạnh sự không nhất quán giữa các ngành, còn có sự không nhất quán giữa các giới tính.
Nhìn chung, nam giới ở Việt Nam được trả lương cao hơn nữ giới 1,36 lần mỗi tháng. Trên thực tế, con số này tương đương với thu nhập trung bình của nam giới là 8 triệu đồng (340 USD) mỗi tháng. Đối với lao động nữ, con số đó chỉ là 5,9 triệu đồng (251 USD).
Tuy nhiên, đối với người lao động làm công ăn lương, khoảng cách đó thu hẹp đáng kể, mặc dù lao động nam và nữ vẫn chưa ngang bằng.
Một người đàn ông Việt Nam có mức lương trung bình nhận được 8,3 triệu đồng (353 USD) mỗi tháng. Con số này gấp 1,14 lần mức lương trung bình của một phụ nữ Việt Nam, người chỉ nhận được 7,3 triệu đồng (310 USD) mỗi tháng.
Đối với các doanh nghiệp nước ngoài, lực lượng lao động tương đối trẻ, dồi dào và chi phí thấp của Việt Nam đã khiến nước này trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhiều nhiệm vụ và đặc biệt là lĩnh vực sản xuất. Điều này có vẻ sẽ tiếp tục trong một thời gian, nhưng các nhà đầu tư nên nhớ rằng tiền lương trong nước đang tăng lên và điều này đang thay đổi động lực của lực lượng lao động.
Hơn nữa, về lâu dài, khi ngày càng nhiều người Việt Nam theo đuổi giáo dục đại học và các cơ hội nâng cao kỹ năng, nguồn nhân tài sẽ thay đổi về bản chất. Tuy nhiên, trong thời gian tới, việc tuyển dụng những người đứng đầu sẽ vẫn còn nhiều thách thức và nên đào tạo tại chỗ để giữ chân nhân viên tốt hơn.
Nhìn chung, Việt Nam không chỉ có lao động giá rẻ. Các ưu đãi để thành lập doanh nghiệp ở quốc gia Đông Nam Á này rất phong phú, cơ sở hạ tầng đang được cải thiện cũng như sự thuận tiện trong kinh doanh. Về vấn đề này, các công ty nước ngoài đang cân nhắc đầu tư vào Đông Nam Á trong tương lai có thể liên hệ với các chuyên gia tại Dezan Shira and Associates để hiểu biết toàn diện hơn về những thách thức và lợi ích khi thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam.
